— sinema —

Punctum Söyleşileri’nde konuğumuz, yazar Afşin Kum’du. Romancıyla ''Sıcak Kafa'' ve ''Kübra'' kitaplarından hareketle fantastik ve bilim kurgu öğelerinin Türkçedeki imkânlarını tartıştık. Moderatörlüğünü Murat Erşen’in üstlendiği söyleşide kıyamet-sonrası evren tahayyüllerinden zaman kavramına ve absürdizmin dinamiklerine uzanan bir sohbete eşlik ettik.

Hayaletbilim, edebi çalışmaların entelektüel kapasitesini artırmaya, edebiyatı ölülerle ilişkimizi sorgulayabileceğimiz, yaşayanların anlaşılması zor kimliklerini inceleyebileceğimiz ve düşünülen ile düşünülemeyen arasındaki sınırları keşfedebileceğimiz bir yer haline getirmeye yönelik çabanın bir parçasıdır. Hayalet, birbirleriyle rekabet eden epistemolojik ve etik konumların odak noktası haline gelir.

Sinemanın aksine, televizyon olan biteni şimdiki zamana indirger, en azından geleneksel kullanımıyla. Ama bir farkla, imkânsız olarak olup bitmiş olanın “nasıl imkân dahilinde olduğunu” yani “inanılmazlığını” bir kez daha düşündürerek ve onu kendi (düşünsel) gücünden yoksun kılarak.

Netflix’teki uyarlamaya bakılınca Yüzyıllık Yalnızlık’ın ne kadar edebi olduğu; Kafka ve Borges’e, Faulkner ve Rabelais’ye, Decameron ve Arap Şövalyeleri’ne ne kadar borçlu olduğu; Cervantes’in en ciddi torunlarından biri olduğu pek anlaşılmıyor.

Bir sinema filmine nasıl bağlanılır diye sorulsa, sözü edilen filmin insanın ruhunda açtığı müzikal gamla bağ kurulur, derdim. O özgün gam, başka bir eserde yeni bağlamları rezone edecek kadar kuvvetli olduğunda, bir film anıya dönüşebilir. Sinemanın en belirleyici kipliği deneyimsel geçirgenlik taşıması. İzlemeyi deneyime vardıran etki de bu geçirgenlikten geliyor.

... hikâyelerin edebiyatta olup olmaması beni gerçekten ilgilendirmiyor. Samimi olmam gerekirse, bu hayat yaşandığı ve ben de onda bir tür anlam gördüğüm için onu korumak isterim, kaybolmasın diye, unutulmasın diye. İster şehir hayatına oturtulsunlar ister köy hayatına, aslında hikâyeler sonlarında başlar, yani hayatta.

Türkçenin yanı sıra Kürdçe de “kekeleyen”, “inleyen”, “gevelenen” bir sese dönüşmektedir Kürd filmlerinde. Türkçe Kürdlerin anadili olmadığı için; Kürdçe de sömürgenin “standardize” olmamış, asimile edilmiş, zayıf bırakılmış dili olduğu için film kişileri her iki dilde de yersizyurtsuz gibidir.

“Dunne, öldükten sonra sonsuzluğun üstesinden nasıl gelineceğini öğreneceğimiz konusunda bize güvence verir. Yaşamlarımızın tüm anlarını açıp istediğimiz biçimde birleştireceğiz. Tanrı, dostlarımız ve Shakespeare bizimle olacak.”

Şimdinin eskatolojisi gelecek fikrinin kötürümselleştirilmesidir. Dramatik yapıda zamanın niteliğinden söz ederken Goethe, “gelecek yokluğu kötülüktür” demişti; değişime uğrayan metinlerin zamanı hakkında konuşurken ise Heiner Müller, “gelecek sevgisi nekrofilidir” diyecektir.

Çözünürlüğü, keskinliği ne kadar yüksek olursa olsun bir şeyi bir göstergeyle kesmenin bedeli şeyin kendisinin kaybedilmesidir. Gerçeğin geriye dönük kurulması da bu anlamdadır: sadece ve sadece gerçeği göstergeyle kestiğimiz için, gerçek diye bir şey ortaya çıkar.

China Miéville Şimdiye kadar var olan bütün toplumların tarihi, canavarların tarihidir. Homo sapiens, aklın rüyası olarak canavarları...

Todd McGowan Jean-Luc Godard 1968'de anlatıya son verdiğini ilan etti. Ona g öre anlatı, seyirciler için ideolojik bir tuzaktan başka bir...

Süreyyya Evren Büyük tutkularla hareket eden insanlardan çok tutkuları kar altında kalmış, bastırılmış, ezilmiş, etik olarak sorgulanması...

Semin Güven Mahito’ya kendi emeğiyle kurması teklif edilen, uçsuz bucaksız, rengarenk, iyilerin hep kazandığı dünyalar ile gerçekten can...

Punctum Dergi Punctum Sinema Söyleşileri kapsamında, 13 Ekim 2023 Cumartesi günü Deniz Celiloğlu ile birlikteydik. Robinson Crusoe 389...

Cana Bostan Fakat ruh eşine zaman borcu duyulur mu; ya da kendisine zamanı borçlandığımız biri “ruh eşi” ilan edilebilir mi? Zira...

Punctum Dergi Punctum Edebiyat Söyleşileri kapsamında, 11 Kasım Cumartesi günü Hakan Bıçakcı’yı ağırladık. TESAK Kadıköy'de çok keyifli...

Lily Meyer ... hakiki ve canlı insan iletişiminde anlam nadiren en önemli şeydir. Bu gerçeğe şahsen -ve artık kamu önünde- Hayalet Köpek...

George Steiner Eğer konuştuğunuz kişiler sizi göremezlerse felce uğrarlar ( paralyzed ), böylece durumun efendisi olursunuz. Oppenheimer...

Süreyyya Evren Wes Anderson'ın filmleri bizi iyi kurulmuş bir rüya aracılığıyla kendi rüyalarımıza güvenmeye, kendimizi rüyalarımıza...

Radyo Punctum Utku Özmakas ve Yasin Karaman, Studium’un 4. bölümünde, Bora Erdağı ile söyleşilerine kaldıkları yerden devam ediyorlar....

Lal Hitay Özgür insanın öteki ile ilişkisi yalnızca çatışma ve bağışıklık ekseninde olmayacağından ve ilişkileri verili iyi-kötü ve...

Radyo Punctum Utku Özmakas ve Yasin Karaman, Studium’un 3. bölümünde konukları Bora Erdağı ile Nikos Kazancakis’in ünlü romanı Zorba’nın...

Cana Bostan (...) köklerdeki tiksintiyle şimdiki zamandan tiksinmek için geçmişe yapılan bir maden kazısı olarak sinema, duvarda ya da...

Ozan K. Dil Öyleyse duymak gerekmektedir ve bir ses virolojisi fikrinin kulağı savunması gibi, imajların da onları retinal olanı daima...

Dilan Salkaya Kamera vapurdan denizi süpürürken, köprüyü geçerken, Pera’daki bir otelin penceresinden kuşbakışı kente bakarken izleyici...

Deniz Çınar Savaşır Böylece Tren Rayları ’nın anlatıcıları hikâyelerini ve gar ile çevresinin hikâyesini yeniden yapılandırmak yetkisini...

Punctum Dergi Sinema tarihinden derlenmiş, odağına kurgusal ya da gerçek yazar figürlerini alan 101 film. 01/23 | Makale 51) Howl (...

Punctum Dergi Sinema tarihinden derlenmiş, odağına kurgusal ya da gerçek yazar figürlerini alan 101 film. 01/23 | Makale 1. Reprise (...

Nüvit Bingöl Truffaut’nun elinde iris efekti, simgesel sistemin insana atadığı yeri gösterir. Doğayı böyle görürüz, çünkü öyle...

Mahmut Mutman ... Kemal Sunal kendinde bulduğu bu yüzü oynadı. Öyle ki tüm Kemal Sunal filmlerinin adeta Sunal’ın yüzünü, jest ve...

Radyo Punctum / Cana Bostan Kayıp Şahıslar Albümü'nün, Çöl Masalları'nın yazarı; Yol Kenarı'nın, Ben O Değilim'in, Kerr'in yönetmeni...

Dilara Erdem Trier, insanın diğer insanlarla yan yana gelişinden doğacak çatışmalara ve büyük adanışlardan çok küçük hesaplara inanan...

Fredric Jameson O olsa olsa Sinema'nın ta kendisiydi; tam ortadan kayboldu derken yeniden keşfedilen sinemaydı. Sinema gerçekten...

Başar Öztürk Senaryosunu Orhan Pamuk’un yazdığı, Ömer Kavur’un yönettiği Gizli Yüz' de (1991) Roland Barthes’ın fotoğraf...

Nihat Nuyan Çözüm arayan değil, sonuca ulaşmak adına hamleler yapan değil, konumu pozisyonel olarak çaresiz bırakan bir imajlar...

Marguerite Duras Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde ’yi okurken Proust benim. Bu açıdan, Proust'u okuduğumuz zaman onu yazıyoruz,...

Adem Yılmaz Riyakârlık, erdemin dışlandığı ya da “lakırdı”ya indirgenerek önemsizleştirildiği şanssızlar toplumunun olmazsa olmazıdır;...

Salih Alp Gökçek Sinemasında dışarılanmış, ifade sorunları yaşayan karakterleri görmeye alışkın olduğumuz Paul Thomas Anderson’ın...

Bilgesu Şişman Kuklalar da kanar. Karakterlerimizin yer aldığı canlandırmalar steril dramatizasyonlar değildir yalnızca ve zaten...

Utku Özmakas / Yasin Karaman Utku Özmakas ile Yasin Karaman söyleşisinin tamamı Radyo Punctum ’un sunduğu Studium ’un ilk bölümünde...

Cana Bostan Umut Tümay Arslan ile gerçekleştirilen ve aşağıda deşifresi sunulan söyleşi, Radyo Punctum 'un sunduğu Sadece Bir Konuyum 'un...

Begüm Kovulmaz / Murat Erşen Bilimkurgunun bilimselliğini ve fantastik edebiyatla sınırlarını tartışmaya açan söyleşinin tamamı Radyo...

Cana Bostan Burada yer’in yerleşik anlamlarının altını oyan bir gerilim, tanınmayı engelleyen iki ayrı mekân hafızası söz konusudur....

Punctum gibi, “geniş anlam” gibi, “doyuma ulaştıran metin” de eleştiriyi reddeder, üzerine konuşulamaz, ele gelmez, olanaksızdır...

Maaşlı çalışanların talebi ve ütopyası gibi olan şey, mutlak ayrım, işverenin krallığına, tam hâkimiyetine zemin hazırlayan bir...